Een te hoge werkdruk kan leiden tot werkstress. Wanneer er langdurig sprake is van blootstelling aan te hoge (werk)stressoren, kan dit leiden tot een burn-out. Dat is een syndroom van extreme vermoeidheid of uitputting, in combinatie met afstand nemen van het werk (distantie) en/of weinig vertrouwen (meer) hebben in het eigen functioneren. Mensen met een burn-out omschrijven dit vaak als het leegraken van de accu, het voortdurend in een te hoge versnelling staan of het zo ver uitrekken van een elastiek totdat het knapt. De klachten kunnen lang duren, van drie maanden tot meer dan een jaar.
Werkgerelateerde psychische klachten, zoals een burn-out, zorgen voor een derde van het ziekteverzuim en vormen daarmee een van de grootste arbeidsrisico’s. Als werkgever ben je op grond van de Arbowet en het Burgerlijk Wetboek verplicht om je medewerkers te beschermen tegen overbelasting op het werk.
Een burn-out kun je vaak op voorhand zien aankomen. Sterker nog: collega’s, leidinggevenden, vrienden en familie merken een burn-out vaak sneller op dan de medewerker zelf. Door tijdig de signalen op te pikken kan het proces nog worden gestopt en zelfs omgedraaid. Waar kun je op letten?
-
lichamelijke signalen: in de aanloop naar een burn-out hebben mensen vaak heel weinig energie, slapen ze slecht en zijn ze heel vermoeid. Ook hebben ze vaak pijn aan rug, nek en schouders en zijn er problemen met maag en darmen
-
emotionele signalen: je medewerker kan prikkelbaar, gefrustreerd en angstiger zijn. Maar hij kan ook vaker kwaad of zelfs agressief en minder zelfvertrouwen en motivatie hebben
-
mentale signalen: er zijn concentratiestoornissen, problemen met het geheugen, vermindering van de prestaties, minder relativeringsvermogen. Je medewerker heeft moeite om beslissingen te nemen of om problemen op te lossen
-
verlies van zingeving: je medewerker voelt zich minder betrokken bij het werk, heeft minder interesse om doelen te bereiken en verliest plezier in hobby's of het sociale leven buiten het werk.
Een burn-out ontstaat wanneer er geen goede afstemming is tussen de capaciteiten en/of behoeften van je medewerker enerzijds en de aard van het werk en/of het team anderzijds. Deze mismatch kan verschillende oorzaken hebben, zoals bijvoorbeeld:
-
een te hoge werkdruk: er is een voortdurende druk om te presteren, een (te) hoge taaklast en/of de medewerker mist ervaring of capaciteiten
-
persoonlijke eigenschappen: perfectionisme, de lat (te) hoog leggen voor zichzelf en anderen, geen 'nee' kunnen zeggen
-
een gebrek aan controle en autonomie: de medewerker kan zijn werk niet zelf indelen, heeft geen beslissingsbevoegdheid of onduidelijke taken en verantwoordelijkheden of weinig toekomstperspectief
-
een slechte werksfeer: gebrek aan verbinding met collega’s, gepest worden of een slechte relatie met de leidinggevende
-
weinig waardering: een te laag salaris, geen erkenning of waardering voor (hard) werken
-
een slechte balans tussen werk en privé: taken thuis en op het werk zijn moeilijk te combineren, ingrijpende gebeurtenissen thuis.
10 tips om een burn-out bij je medewerkers te voorkomen
Voorkomen is beter dan genezen. Let dus op bovenstaande oorzaken en heb zeker nu, in deze stressvolle tijd, veel aandacht voor je medewerkers. Met deze praktische tips kun je direct aan de slag:
-
bekijk de werk- en taakverdeling binnen teams en over teams heen. Knelt het ergens? Bespreek het, vraag om suggesties voor verbetering en zoek creatieve oplossingen binnen je organisatie
-
zorg voor goed beleid en maak duidelijke afspraken voor overwerken, invallen en vervanging. Toets regelmatig of de afspraken werken en stel bij als het nodig is
-
maak afspraken over zakelijke communicatie buiten werkuren: sms’en, appen en mails. Bij voorkeur niet, maar als het niet anders kan moeten er duidelijke regels voor zijn
-
let goed op een evenwichtige werk-privébalans van je medewerkers. Juist nu is dat misschien een flinke uitdaging, maar ook extra belangrijk. Vergeet ook de thuiswerkers niet
-
vergroot het werkplezier voor je medewerkers waar en wanneer je kunt. Regelmatig iets leuks doen in teamverband geeft energie en vergroot betrokkenheid en verbinding
-
geef persoonlijke aandacht en houd de lijnen kort. Zorg dat elke medewerker weet wie zijn aanspreekpunt is bij eventuele signalen of klachten van overbelasting
-
geef voorlichting over burn-out en de signalen
-
blijf investeren in de opleiding en ontwikkeling van je medewerkers
-
investeer in goed materiaal en handige tools. Dat kan heel wat tijdswinst opleveren en voor veel medewerkers het werk lichter maken
-
geef zelf het goede voorbeeld. Wees je bewust van je voorbeeldfunctie; van wat je zegt en wat je doet. Jij bepaalt in grote mate de organisatiecultuur. Dat betekent dat je een grote impact hebt op de bespreekbaarheid van werkdruk en de gevolgen ervan.
