Een cao regelt belangrijke arbeidsvoorwaarden zoals loon, werktijden en verlof voor een grotere groep werknemers, bijvoorbeeld een hele organisatie of een specifieke bedrijfstak/branche. Op deze pagina vind je alle informatie die je als werkgever nodig hebt over cao's: over de verschillende soorten, de inhoud en de relatie met de wet.
Op deze pagina
wat is een collectieve arbeidsovereenkomst (cao)?
In een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) staan de afspraken over het loon en andere arbeidsvoorwaarden die gelden voor een groep medewerkers: bijvoorbeeld een hele organisatie of bedrijfstak/branche. Deze afspraken worden meestal gemaakt door een vertegenwoordiging van de werkgevers (werkgeversorganisaties) en van de medewerkers (vakbonden).
Is er geen cao voor jouw bedrijf of branche? Dan maken jij en je nieuwe medewerker zelf afspraken over arbeidsvoorwaarden en leggen die (schriftelijk) vast in de individuele arbeidsovereenkomst.
soorten cao's
Er bestaan verschillende soorten cao's, elk met een eigen reikwijdte:
-
bedrijfstak-cao: Deze cao geldt voor een specifieke sector of branche, zoals de metaalindustrie of de bouw. Een voorbeeld hiervan is de metaal-cao. Werkgevers en werknemersorganisaties binnen die sector onderhandelen over de arbeidsvoorwaarden die in de cao worden vastgelegd.
-
ondernemings-cao: Deze cao is van toepassing op één specifiek bedrijf. Het kan gelden voor alle medewerkers, maar ook voor bepaalde functieniveaus of afdelingen binnen het bedrijf. Een onderneming kan meerdere ondernemings-cao's hebben voor verschillende onderdelen of functiegroepen.
Bedrijven die niet onder een bedrijfstak-cao vallen, kunnen er vrijwillig voor kiezen om een dergelijke cao toe te passen.
voor wie geldt een cao?
Een cao geldt voor:
-
leden van werkgeversorganisaties: als je lid bent van een werkgeversorganisatie die betrokken is bij de totstandkoming van een cao, dan is die cao van toepassing op jouw bedrijf.
-
cao-partijen: als je bedrijf direct betrokken is bij de onderhandelingen en het afsluiten van een cao, dan ben je gebonden aan die cao.
-
Algemene Verbindendverklaring (AVV): in sommige gevallen kan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een cao algemeen verbindend verklaren. Dit betekent dat de cao geldt voor alle werkgevers en werknemers in de betreffende bedrijfstak, ongeacht of ze lid zijn van een cao-partij.
In principe geldt een cao voor alle medewerkers van een bedrijf dat onder de cao valt, ongeacht of ze lid zijn van een vakbond. Soms zijn er uitzonderingen, bijvoorbeeld voor hoger personeel. Dit wordt dan specifiek in de cao vermeld. Uitzendkrachten vallen onder een eigen uitzend-cao, niet onder de cao van het bedrijf waar ze werken.
inhoud van de cao: arbeidsvoorwaarden
De arbeidsvoorwaarden die in een cao zijn opgenomen, kunnen onder andere gaan over:
-
toeslagen
-
betaling van overwerk
-
kinderopvang
-
(vervroegd) pensioen
De bepalingen uit een cao gaan voor op de afspraken over dezelfde arbeidsvoorwaarden in de individuele arbeidsovereenkomst. In de individuele arbeidsovereenkomst kunnen geen afspraken gemaakt worden die nadelig afwijken van bepalingen uit de cao. Als werkgever moet je in de individuele arbeidsovereenkomst vermelden of er een cao van toepassing is en welke dat is.
minimum- en standaard-cao
In veel cao’s staat vermeld dat eventuele gunstigere individuele afspraken met de werknemer blijven bestaan. Dit zijn de zogeheten minimum-cao’s. Zo kan een werknemer bijvoorbeeld een hoger salaris krijgen dan in de salarisschalen van de cao staat. Bij een standaard-cao mag dat niet. De partijen mogen niets anders afspreken over zaken die al in de cao geregeld zijn, zelfs niet in het voordeel van de werknemer. Uit de cao-tekst blijkt of er sprake is van een minimum- of een standaard-cao. In een minimum-cao staat dan bijvoorbeeld: ‘De onderhavige collectieve arbeidsovereenkomst bevat de regelen welke minimaal in acht moeten worden genomen bij arbeidsovereenkomsten tussen: (…)’.
cao en de wet: welke regels gaan voor?
De afspraken in de cao zijn meestal gunstiger voor je medewerkers dan de afspraken die in de wet staan. Zo wordt in de cao vaak een hoger loon afgesproken dan het minimumloon of meer vakantiedagen dan het wettelijk minimum. Maar de cao-afspraken mogen nooit in strijd zijn met de wet, bijvoorbeeld met de dwingendrechtelijke bepalingen uit het Burgerlijk Wetboek (BW) en de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML). In de cao mag dus niet een lager loon staan dan het minimumloon of minder vakantiedagen dan in het Burgerlijk Wetboek (BW) staan.
meer informatie
Op de site van het Ministerie van SZW staat een lijst van bestaande cao's.
