De overheid wil dat mensen met een arbeidsbeperking vaker een baan bij een ‘gewone’ werkgever krijgen. Daarom zijn er wetten en regelingen die dat mogelijk en makkelijker moeten maken, zoals de Participatiewet, de Banenafspraak en (financiële) steun voor werkgevers.
Op deze pagina
- wat is een arbeidsbeperking?
- redenen om arbeidsbeperkten in dienst te nemen
- doelgroepregister
- banenafspraak
- participatiewet
wat is een arbeidsbeperking?
Met een arbeidsbeperking (of: arbeidshandicap) wordt bedoeld dat iemand door ziekte of een gebrek belemmerd wordt bij het vinden en uitvoeren van werk. Een arbeidsbeperking kan een zintuiglijk of lichamelijk probleem zijn - bijvoorbeeld slechthorendheid of in een rolstoel zitten - maar ook een psychische of verstandelijke handicap. Dat iemand een arbeidsbeperking heeft, hoeft niet te betekenen dat deze persoon niet - of maar gedeeltelijk - kan werken. Soms is het alleen een kwestie van de juiste werkplek vinden en in andere gevallen is een extra voorziening nodig. Zo kan iemand met een nierziekte, die een paar keer per week moet dialyseren, prima aan de slag in een parttime baan die daarvoor de ruimte biedt. En kunnen veel mensen met een lichamelijke handicap gewoon aan het werk als ze bijvoorbeeld de beschikking hebben over een extra voorziening als een gehandicaptentoilet. Mensen met een psychische of verstandelijke arbeidshandicap kunnen aan de slag met de extra begeleiding die ze op een zogenoemde beschutte werkplek krijgen.
redenen om arbeidsbeperkten in dienst te nemen
Veel werkgevers die werken met medewerkers met een arbeidsbeperking hebben positieve ervaringen. Een paar goede redenen om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen zijn:
-
zij zijn vaak extra gemotiveerd, omdat werken hen een mogelijkheid biedt om deel te nemen aan de maatschappij
-
zij hebben vaak een positieve invloed op de werksfeer
-
je kunt op deze manier invulling geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen
-
je voldoet aan je verplichting vanuit de Wet banenafspraak.
Er zijn financiële regelingen die het in dienst nemen en houden van mensen met een arbeidsbeperking ondersteunen.
banenafspraak
De overheid wil dat zoveel mogelijk mensen met een arbeidshandicap aan het werk gaan in een gewone baan. Het kabinet en werkgevers hebben daarom afgesproken om extra banen te creëren. Dit wordt geregeld in de Wet banenafspraak.
De bedoeling van de banenafspraak is niet letterlijk dat er meer banen voor arbeidsbeperkte mensen moeten komen. Het gaat erom dat meer mensen uit de doelgroep een werkplek vinden in het bedrijfsleven of bij de overheid. Dat kan ook doordat je iemand plaatst op een plek die openvalt door natuurlijk verloop of door taken en activiteiten op zo’n manier te organiseren dat iemand met een arbeidsbeperking ze kan doen.
De Wet banenafspraak wordt mogelijk vereenvoudigd. In het najaar van 2023 is het Wetsvoorstel vereenvoudiging banenafspraak en quotumregeling aan de Tweede Kamer aangeboden. De nieuwe wet moet het voor werkgevers simpeler en aantrekkelijker maken om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, bijvoorbeeld door de systematiek te vereenvoudigen en administratieve belemmeringen weg te nemen. Kijk voor de actuele stand van zaken op Rijksoverheid.nl.
doelgroepregister
Alle mensen die onder de banenafspraak vallen, staan in het doelgroepregister. Hierin staan gegevens van mensen die onder de banenafspraak vallen. Met de gegevens uit het doelgroepregister kan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid controleren of werkgevers de afgesproken extra banen creëren voor mensen met een ziekte of handicap. Op de website van UWV staat meer informatie over het doelgroepregister.
participatiewet
De Participatiewet is er voor mensen die ondersteuning nodig hebben om hun werk te kunnen doen. Bijvoorbeeld mensen met een (chronische) ziekte of handicap of mensen die een bijstandsuitkering ontvangen.
De Participatiewet houdt in grote lijnen het volgende in:
-
gemeenten zijn verantwoordelijk voor de mensen die kunnen werken, maar het zonder steuntje in de rug niet redden op de arbeidsmarkt
-
een Wajong-uitkering is alleen mogelijk voor mensen die helemaal niet meer kunnen werken (‘volledig en duurzaam arbeidsongeschikt’). Wie nog wel kan werken, valt onder de Participatiewet en kan de gemeente vragen om ondersteuning bij re-integratie en/of een uitkering
-
wie niet zonder ondersteuning kan werken, kan bij de gemeente hulp vragen
-
iemand die geen werk kan vinden en niet in zijn eigen onderhoud kan voorzien, kan recht hebben op een bijstandsuitkering.
Ook werkgevers spelen een actieve rol bij de Participatiewet. Bijvoorbeeld door te onderzoeken welke mogelijkheden er binnen hun organisatie zijn voor mensen met een ziekte of handicap. Werkgevers die iemand met een ziekte of handicap in dienst nemen, kunnen vaak (financiële) compensatie krijgen van UWV en gemeenten.
herziening banenafspraak en participatiewet op komst
De Wet banenafspraak wordt mogelijk vereenvoudigd. De minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen werkt aan een wetsvoorstel om de systematiek te vereenvoudigen en administratieve belemmeringen weg te nemen. Verder wil ze de doelgroep van de banenafspraak verruimen, loonkostensubsidie mogelijk maken voor mensen in de WIA en mensen die al tot de banenafspraak behoren maar nog niet werken, actief in beeld brengen. Het is nog niet bekend wanneer het wetsvoorstel Vereenvoudigde banenafspraak bij de Tweede Kamer ingediend wordt. Kijk voor de actuele stand van zaken op Rijksoverheid.nl.
Ook komt er een breed programma om de Participatiewet op langere termijn te herzien. De Participatiewet moet eenvoudiger en begrijpelijker worden, en passen bij het doenvermogen van mensen. De vernieuwingen moeten er ook voor zorgen dat de wet beter aansluit op het brede sociale domein, zoals de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Jeugdwet. Lees er meer over op Rijksoverheid.nl.
