Op grond van de Arbowet ben je als werkgever verplicht om minstens één preventiemedewerker in de organisatie aan te wijzen. Maar wat doet zo’n medewerker eigenlijk? En hoe bepaal je wie de meeste geschikte persoon is voor deze functie? We zetten hieronder de belangrijkste zaken voor je op een rij, inclusief een paar tips voor de praktische uitvoering.
-
1. wat staat er in de arbowet over de preventiemedewerker?
Omdat de Arbowet een zogenaamde raamwet is - en dus alleen algemene bepalingen heeft - staat er maar weinig concreets in over de preventiemedewerker. Zo komt het woord ‘preventiemedewerker’ niet in de wet voor. Er staat alleen dat ‘de werkgever zich ten aanzien van de naleving van zijn verplichtingen op grond van deze wet laat bijstaan door een of meer deskundige werknemers.’
Dit betekent dat elk bedrijf minimaal een preventiemedewerker moet hebben, maar meer mag ook. -
2. hoeveel preventiemedewerkers heeft de organisatie nodig?
Omdat de Arbowet geen specifiek aantal voorschrijft, is geen eenduidig antwoord te geven op de vraag hoeveel preventiemedewerkers een organisatie moet hebben. In kleinere bedrijven (met maximaal 25 werknemers) is één preventiemedewerker meestal voldoende en kan de eigenaar/directeur zelf de rol van preventiemedewerker op zich nemen. In grotere organisaties - of bedrijven met meer en grotere risico’s op ongevallen bijvoorbeeld - kunnen er tientallen preventiemedewerkers zijn. Heeft je bedrijf meerdere vestigingen? Dan is het aan te raden om per vestiging minimaal één preventiemedewerker te hebben.
-
3. wat doet een preventiemedewerker?
Een preventiemedewerker is iemand die zich binnen de organisatie - meestal naast zijn ‘gewone’ functie - inzet om ongevallen, ziekte en verzuim te helpen voorkomen. Hij houdt zich dus bezig met de veiligheid en gezondheid op de werkvloer. Let op: de preventiemedewerker is niet eindverantwoordelijk voor veiligheid en gezondheid op het werk. Dat is de werkgever.
De wettelijke taken van de preventiemedewerker zijn:
- meewerken aan het uitvoeren en opstellen van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
- adviseren van en samenwerken met arbodeskundigen en de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT) inzake arbobeleid
- uitvoeren van en meewerken aan maatregelen die voortkomen uit het plan van aanpak en die zorgdragen voor goed arbobeleid.
De praktische taken van een preventiemedewerker kunnen zijn:
- geven van voorlichting over het onderhoud van apparaten en machines
- het geven van instructie over het werken met gevaarlijke stoffen
- het stimuleren en het controleren van het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen
- het geven van voorlichting over tools bij langdurig beeldschermgebruik.
Naast de drie wettelijke taken kan de preventiemedewerker – in overleg met de werkgever zijn takenpakket ook uitbreiden. Denk hierbij aan het bijhouden en registreren van bedrijfsongevallen en het vervullen van de rol van vertrouwenspersoon binnen het bedrijf.
De preventiemedewerker kan zich laten ondersteunen door bijvoorbeeld werkplekadviseurs, tilcoaches en andere specialisten of ervaringsdeskundigen in het bedrijf.
tip
Op Arboportaal.nl staat een uitgebreide omschrijving van de taken van de preventiemedewerker.
-
4. hoe bepaal je wie preventiemedewerker wordt?
Elke medewerker die affiniteit heeft met arbozaken - of, bij bedrijven met maximaal 25 werknemers, de directeur/eigenaar zelf - kan in principe de functie van preventiemedewerker vervullen. Omdat de preventiemedewerker in de praktijk het aanspreekpunt op de werkvloer is als het gaat om risico’s voor veiligheid en gezondheid, is het belangrijk dat hij een veilig, benaderbaar en toegankelijk persoon is.
Ook is een voorwaarde dat de preventiemedewerker voldoende kennis heeft om zijn taken goed te kunnen uitvoeren. Of er aanvullende scholing nodig is, hangt af van de (kennis die de medewerker heeft van de) bedrijfsrisico’s, zijn of haar persoonlijke ervaring en opleidingsniveau en de taakomschrijving die het bedrijf formuleert voor de preventiemedewerker.
tip
Deze quickscan geeft aan de hand van de bedrijfsgrootte, branche en risico's een indicatie van het profiel van de preventiemedewerker voor je bedrijf.
-
5. wat moet je vastleggen?
Preventiemedewerker is een officiële functie, met een contract waarin staat welke taken en verantwoordelijkheden de medewerker heeft en hoeveel uren aan de taken besteed mogen worden. Volgens de Arbowet moet de benoeming van de preventiemedewerker gebeuren met instemming van de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT). Zo krijgt de preventiemedewerker meer draagvlak van werknemers en wordt het medezeggenschapsorgaan medeverantwoordelijk voor het goed functioneren van de preventiemedewerker. Heeft je bedrijf geen OR of PVT? Dan moet je dit zelf afstemmen met de werknemers.
tip
Op Handreikingpreventiemedewerker.nl van de Stichting van de Arbeid staat veel informatie over de preventiemedewerker, die je specifiek kunt maken voor jouw branche, sector of bedrijf.
-
meer weten over de Arbowet en arbobeleid?
In de online Werkpocket geven wij je handige info en tips over de Arbowet en arbobeleid. Ga naar de werkpocket.
