Een aanstellingskeuring is een onderzoek naar de fysieke of psychische gezondheid van een sollicitant, als onderdeel van de sollicitatieprocedure. Maar als werkgever mag je kandidaten alleen medisch laten keuren voor functies waaraan specifieke medische eisen gesteld worden. De regels hiervoor staan in de Wet op de medische keuringen (Wmk). De Wmk bevat ook verplichtingen voor de sollicitant en een klachtenprocedure.
wet medische keuringen (wmk)
In de Wet medische keuringen (Wmk) staat dat aanstellingskeuringen bij sollicitatieprocedures verboden zijn, behalve voor functies waaraan specifieke medische eisen gesteld worden. Bijvoorbeeld wanneer er door gezondheidsproblemen van die sollicitant risico’s zouden kunnen ontstaan voor de veiligheid en gezondheid van hemzelf of voor anderen. Denk aan de beoordeling van een aanstaande treinmachinist op kleurenblindheid. Je mag een aanstellingskeuring pas uitvoeren nadat de sollicitant in principe is aangenomen.
Let op: ook fitheidsonderzoek (meten van bloeddruk, lichaamslengte, lichaamsgewicht en vetpercentage) in een sollicitatieprocedure is een aanstellingskeuring en mag dus niet zomaar worden ingezet. Meestal wordt een dergelijk onderzoek namelijk gedaan om de risico’s rond arbeidsongeschiktheid in te schatten en dat is niet toegestaan.
regels wmk
Wil je je sollicitant een aanstellingskeuring laten ondergaan, dan moet je je houden aan een aantal regels, zoals:
-
je moet in de vacaturetekst aangeven dat een aanstellingskeuring bij de procedure hoort
-
alleen een geregistreerde (bedrijfs)arts mag de keuring verrichten
-
voordat de aanstellingskeuring plaatsvindt, moet je het doel van de keuring op papier zetten. Deze tekst moet de sollicitant ontvangen, samen met de vragen en onderzoeken die onderdeel zijn van de keuring
-
de bedrijfsarts mag tijdens de medische keuring vragen stellen over de gezondheid. Tijdens het sollicitatiegesprek mag de kandidaat nooit vragen krijgen over zijn gezondheid of ziekteverzuim
-
de werkgever en de keurend arts mogen niet vragen of de sollicitant zwanger is. De keurend arts mag alleen vragen stellen over de gezondheid van de sollicitant als die van belang zijn voor het vooraf schriftelijk vastgelegde doel van de keuring
-
de arts mag geen onderzoek doen naar ernstige, onbehandelbare ziektes en hiv
-
de aanstellingskeuring mag pas plaatsvinden als de sollicitatieprocedure is doorlopen en als je, als werkgever, van plan bent de sollicitant aan te nemen.
Er zijn situaties waarin een medische keuring verplicht is. Een werkgever die bijvoorbeeld iemand in dienst neemt die voor het eerst in de bouw gaat werken of langer dan drie jaar niet in de bouw heeft gewerkt, moet deze werknemer een verplichte intredekeuring (IK) laten ondergaan. De keuring is alleen voor werknemers die gaan werken in een functie waaraan risico’s zijn verbonden voor de gezondheid of de veiligheid van henzelf of anderen. In de geldende cao is vastgelegd voor welke functies deze keuring verplicht is.
verplichtingen van de sollicitant
De sollicitant is niet verplicht om de aanstellingskeuring te ondergaan. Als hij niet wil meewerken, is het aan jou, als werkgever om te bepalen of je deze sollicitant wilt aannemen of niet. De sollicitant is verplicht de werkgever te informeren over medische klachten die een belemmering kunnen zijn bij de uitoefening van de functie. Dit geldt ook als hij een chronische ziekte of een handicap heeft. Het kan bijvoorbeeld gaan om het slikken van medicatie die de rijvaardigheid beïnvloedt. Het achterhouden van informatie over dergelijke medische gegevens kan later reden zijn voor het staken van de loonbetaling of zelfs ontslag.
klachten
Sollicitanten die klachten hebben over een medische keuring of vinden dat hun aanstaande werkgever onterecht op een medische keuring aandringt, kunnen met hun bezwaren terecht bij de Commissie Klachtenbehandeling Aanstellingskeuringen (CKA). Uitspraken van deze commissie zijn niet bindend, maar de rechter houdt wel rekening met het oordeel van de CKA.
tip
Op de website van CKA staat veel informatie over aanstellingskeuringen.
