Vakantie lijkt een luxe, maar is iets wat iedereen nodig heeft om los te komen van het werk. Het recht erop is dan ook in de wet vastgelegd. Maar hoe zit dat nou precies met het vervallen van vakantiedagen? En wat gebeurt er met je vakantie als je ziek bent (geweest)? Wat is het verschil tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen? We geven antwoord op 7 veelgestelde vragen.
1. Op hoeveel vakantiedagen heb je recht en wat is het verschil tussen wettelijke en bovenwettelijke vakantiedagen?
Bij wettelijke vakantiedagen hebben we het over het minimum aantal vakantiedagen waarop werknemers in Nederland op grond van de wet recht hebben. Per jaar is dit viermaal het aantal overeengekomen arbeidsuren per week. Werk je dus 32 uur per week, dan heb je per jaar recht op minimaal 128 uur vakantie. Dat zijn vier weken. Iemand die fulltime werkt, dus 40 uur per week, heeft per jaar recht op minimaal 160 uur vakantie. Dat lijkt meer te zijn, maar hij moet ook meer dagen per week opnemen. Per saldo is hij dan toch vier weken vrij.
De bovenwettelijke vakantiedagen zijn de vakantiedagen bovenop het wettelijk minimum van vier weken. In de cao of arbeidsovereenkomst kunnen afspraken staan over deze extra vakantiedagen. Gemiddeld heeft een werknemer in Nederland een totaal van 25 vakantiedagen. De vakantiedagen bouw je op naar evenredigheid van het verstreken deel van het jaar.
2. mijn werkgever zegt dat mijn vakantiedagen per 1 juli zijn vervallen. Kan dat zomaar?
Ja, dat kan. Het moet dan wel gaan om jouw zogeheten wettelijke vakantiedagen (zie vraag 1). Deze vakantiedagen moet je namelijk binnen zes maanden na het opbouwjaar opnemen. Daarna komen ze te vervallen. De bovenwettelijke vakantiedagen vallen buiten deze regeling; deze verjaren na 5 jaar.
Check voor de zekerheid nog wel je arbeidsovereenkomst of je cao. Want het kan zijn dat daarin staat dat de vervaltermijn van de vakantiedagen verlengd is.
En ben je gedurende het hele opbouwjaar en de daarop volgende 6 maanden niet in staat geweest om je vakantie op te nemen, bijvoorbeeld om medische redenen of andere bijzondere omstandigheden? Dan wordt de vervaltermijn ook verlengd.
3. mijn contract verloopt over 3 weken en wordt niet verlengd. Mijn werkgever wil dat ik mijn openstaande vakantiedagen opneem. Kan hij mij daartoe verplichten?
In de meeste gevallen kan een werkgever zijn werknemer bij het einde van de arbeidsovereenkomst niet verplichten om zijn resterende vakantiedagen op te nemen. Er wordt dan namelijk niet aan de voorwaarde voldaan dat de vakantie ‘tijdig moet zijn vastgesteld’, zodat de werknemer voldoende tijd heeft om zijn vakantie te regelen.
Je kunt dus bij je werkgever aangeven dat je er de voorkeur aan geeft om je vakantiedagen in geld uit te laten betalen.
Andersom geldt overigens hetzelfde: je kunt bij het einde van je dienstverband niet afdwingen dat je je openstaande vakantiedagen op gaat nemen. Hiervoor heb je toestemming nodig van jouw werkgever. Is het bijvoorbeeld te druk in het bedrijf en mag je tijdens de opzegtermijn je vakantiedagen niet opnemen, dan krijg je ze uitbetaald.
4. hoeveel vakantiedagen mag mijn werkgever inhouden als ik ziek ben geweest?
Dat ligt aan de hoeveelheid bovenwettelijke vakantiedagen waarop je recht hebt (zie vraag 1). Je werkgever mag namelijk alleen deze vakantiedagen inhouden op je ziektedagen. Dit moet dan wel schriftelijk zijn vastgelegd, bijvoorbeeld in je arbeidsovereenkomst of de cao. Hierin kan ook staan dat - wanneer je ziek wordt tijdens je vakantie - deze ziektedagen als vakantiedagen aangemerkt worden. Maar ook hier geldt dat je minimaal recht moet blijven houden op het wettelijke minimum aan vakantiedagen.
5. mag ik op vakantie als ik ziek ben?
Je mag op vakantie, maar alleen als je re-integratie en/of herstel niet door de vakantie belemmerd wordt. Overleg dit met je werkgever en de bedrijfsarts. Vanaf 1 januari 2012 geldt dat tijdens ziekte evenveel (wettelijke) vakantiedagen worden opgebouwd als in een periode waarin je niet ziek zou zijn geweest. Er wordt dus geen onderscheid meer gemaakt tussen zieke of gezonde werknemers. Ben je ziek en wil je met vakantie? Dan moet je hetzelfde aantal vakantie-uren opnemen als wanneer je niet ziek zou zijn geweest. Dat geldt ook als je nog gedeeltelijk werkt. Toch kan je werkgever niet zomaar wettelijke vakantiedagen tijdens ziekte afschrijven.
6. wat gebeurt er als ik tijdens mijn vakantie ziek word?
Als je ziek wordt tijdens je vakantie, is het verstandig om je zo snel mogelijk bij je werkgever ziek te melden. Deze dagen gelden als ziektedagen en kunnen niet als vakantiedagen kunnen worden afgeschreven. Je moet wel een verklaring kunnen overleggen van een plaatselijke (huis)arts of van een ziekenhuis.
7. wat is verschil tussen vakantiedagen en roostervrije dagen?
Roostervrije dagen zijn de zogeheten ADV-dagen. Hoewel het zowel bij vakantiedagen als bij roostervrije dagen om vrije dagen gaat, is het recht op ADV-dagen niet vastgelegd in de wet. Roostervrije dagen worden alleen geregeld in een cao, personeelsgids of je arbeidsovereenkomst. Voor het vaststellen van vakantiedagen gelden wel wettelijke richtlijnen. Zo heb je bij ziekte nog steeds recht op vakantiedagen, maar is voor ADV-dagen meestal in de cao bepaald dat deze vervallen bij ziekte.
meer weten?
In de Werkpocket staat veel informatie over de regelgeving voor de opname van vakantiedagen, vakantiegeld en feestdagen.
