“werk aan de perceptie, maar zeker ook aan de inhoud”
Aantrekkelijk werkgeverschap is volgens Van Wieringen een thema in de sector, die vaak wordt geassocieerd met de mogelijkheid om echt iets voor een ander te kunnen betekenen. Een sector waarin ook hoge werkdruk, een hoog ziekteverzuim, vergrijzing en uitstroom bestaat. Daarbij komt dat veel zorgmedewerkers zzp’er worden, wat in sommige organisaties spanning geeft. Door dit alles hebben veel zorgwerkgevers een flinke uitdaging, zowel om huidige medewerkers te behouden als om nieuwe te werven. “En als je dan weet dat zorgopleidingen op dit moment duidelijk te weinig jongeren trekken, dan wordt de uitdaging eerder groter dan kleiner.”
hier voeg je iets toe
Toch is het totaalplaatje dat het REBR-onderzoek schetst bepaald niet negatief, concludeert Saskia van Wieringen. “Zo zien we dat de hele sector, ‘van care tot cure’, heel hoog scoort op aantrekkelijkheid, dus het beeld dat mensen bij de zorg hebben. Het is een van de sectoren waar mensen met een duidelijke ‘drive’ gaan werken: hier voeg je als medewerker iets belangrijks toe – je doet het voor het welzijn van cliënten en patiënten. Dat zijn de dingen die in het hart zitten, de drijfveren om in de zorg te willen werken.”
weinig zicht op loopbaanmogelijkheden
“Echter: gaat het over bekendheid, dan is de zorg een middenmoter. Een op zich aantrekkelijke sector, waar mensen echter vrij weinig over weten. Mensen hebben relatief weinig beeld bij welke functies er zijn, wat de functies inhouden en welke ontwikkelkansen er zijn. De grote uitzondering bij deze conclusie: ziekenhuizen. Die zijn én aantrekkelijk én bekend.”
zekerheid bieden
Zo hebben werkgevers in bijvoorbeeld de ouderen- en gehandicaptenzorg dus duidelijk een taak. “Aan de ene kant gaat het om de perceptie van hoe het is om er te werken. Werkgevers moeten beter uitleggen aan potentieel nieuw talent wat de inhoud en de mogelijkheden zijn van werken in dit deel van de zorg. Dat het salaris en de arbeidsvoorwaarden goed zijn. Ik zie dat de arbeidsmarktcommunicatie in de zorg de laatste jaren duidelijk professioneler is geworden, maar goede beeldvorming blijft een belangrijk focuspunt. Daarnaast is er duidelijk ook een inhoudelijke missie waar ze aan moeten werken.”
Saskia van Wieringen doelt onder meer op het feitelijk bieden van meer zekerheid voor jonge mensen om een toekomst op te bouwen. “Baan- en bestaanszekerheid, maar ook perspectief, ook financieel. Er werken veel mensen op contracten van 28 of 30 uur. Voor veel jonge mensen levert dat een te laag salaris op om bijvoorbeeld een huis te kopen of een gezin te stichten.”
verschillende ervaringen opdoen
Ook is het belangrijk dat werkgevers betere loopbaanmogelijkheden ontwikkelen, om ze uitdaging en afwisseling te bieden. “Zeker voor de jongst generatie is dat heel belangrijk. ‘Hoe kan ik mij ontwikkelen en waar brengt mij dat over vijf of tien jaar?’ Werkgevers doen er goed aan om binnen hun organisatie, in verschillende teams, de kans te bieden om in de loop van de jaren verschillende ervaringen op te doen. Nog een stap verder: zorginstellingen in bepaalde steden en regio’s kunnen daarbij samenwerken, om zorgmedewerkers loopbaanmogelijkheden te bieden – en ze intussen voor de zorgsector te behouden. Ik zie veel potentie in dit zogeheten ‘regionaal werkgeverschap’.”
werk inhoudsvoller en uitdagender maken
Saskia van Wieringen ziet gelukkig ook hoe sommige werkgevers op eigen wijze proberen het werk binnen hun muren inhoudsvoller en uitdagender te maken. Ze noemt IJsselheem in Kampen en omstreken, dat medewerkers uitdaagt om – op basis van hun kennis en ervaring – betere en efficiëntere zorg te leveren. “Bij deze aanpak door wat ‘talentgedreven transformatie’ wordt genoemd, staan samen- en zelfredzaamheid centraal. Bij IJsselheem zijn zorgmedewerkers door het management duidelijk ‘in the lead’ geplaatst, in de zoektocht naar innovatie. Dat werkt”, heb ik van dichtbij gezien.”
“verscheidenheid is een kracht”
Een belangrijk thema dat Randstad in het kader van het REBR-onderzoek aankaart, is het ‘verbindend werkgeverschap’. Saskia van Wieringen herkent de aanleiding en het belang, ook in de zorg. Want ook in deze sector is de verscheidenheid in achtergrond, leeftijd, cultuur en religie groot. “Gelukkig maar, want die verscheidenheid is in potentie een voordeel, een kracht.”
benadruk het gezamenlijke doel
Concreet? Wat zijn de splijtzwammen die Van Wieringen ziet? “Specifiek in de zorgsector kan dat het vertrek van medewerkers zijn, die vervolgens terugkeren als zzp’er. Als je niet oppast, kan dat in een organisatie leiden tot twee kampen, ‘zij’ en ‘wij’, van ‘werknemers’ en ‘zzp’ers’.” Wat doe je daar als ‘verbindende werkgever’ c.q. leidinggevende aan? “Geef het voorbeeld. Benadruk het gezamenlijk doel, bijvoorbeeld dat we allemaal het welzijn van de cliënt en patiënt voor ogen hebben. Zoek de verbinding, benoem de gezamenlijkheid. Benadruk de voordelen van de verschillende culturen, leeftijden, achtergronden. Omarm het als iets moois en nuttigs, is mijn advies.”
zorgprofessional als verbindend leider
Kortom: vind en benoem de bindende factoren in plaats van de verschillen. “Versterk de cultuur van gezamenlijkheid, geef zelf het goede voorbeeld en draag het uit”, aldus Saskia van Wieringen. “Deze aanpak wordt des te belangrijker naarmate zorgprofessionals steeds meer de spil worden in het zorgnetwerk rond cliënten, met familie, mantelzorgers en professionele dienstverleners. De zorgprofessional moet verbindend leider in dat netwerk worden. Verbinding wordt daarmee een van de belangrijke thema’s in de zorg.”
