anders kijken naar talent
Om als werkgever, in deze tijd van schaarste op de arbeidsmarkt, de medewerkers te vinden die met je organisatie kunnen meegroeien, moet je anders gaan kijken naar talent. In plaats van te focussen op opleiding of relevante werkervaring kun je beter inzoomen op iemands persoonlijke vaardigheden: de zogenoemde soft skills. Want die zeggen veel over hoe je (toekomstige) medewerker kan omgaan met veranderingen. En dat is precies wat het verschil kan maken tussen groei en stilstand.
het belang van soft skills
Onder soft skills verstaan we alle verschillende vaardigheden, persoonlijkheidskenmerken en eigenschappen die bepalend zijn voor hoe iemand werkt, omgaat met collega's, werkgerelateerde taken uitvoert, communiceert en succesvol relaties opbouwt. Soft skills zijn vaardigheden die minder tastbaar zijn dan hard skills, zoals diploma’s en werkervaring.
Als het gaat om het vermogen van je medewerkers om zich aan veranderende omstandigheden aan te passen, maken deze vaardigheden het verschil:
1. communicatief vermogen
Luisteren naar anderen, kennis halen bij collega’s binnen en buiten de organisatie, andere medewerkers en leidinggevenden enthousiast kunnen maken voor nieuwe ideeën, opbouwende kritiek kunnen geven en zelf ook openstaan voor feedback: deze belangrijke vaardigheden vragen om een goed ontwikkeld communicatievermogen en een flinke dosis sociale intelligentie. Communicatieve skills zijn het begin van alles en vormen de basis voor alle andere soft skills - ze staan niet voor niets bovenaan deze lijst. Iemand met goede communicatieve skills blinkt uit in deze vaardigheden:
- feedback geven en ontvangen
Feedback durven geven, op een respectvolle manier, maar ook zelf om feedback vragen en er effectief mee aan de slag gaan.
- goed kunnen luisteren
Echt luisteren, met een open houding en oprechte interesse, zonder je antwoord al klaar te hebben: wie deze skill beheerst, kan sterke relaties bouwen met klanten en collega’s.
- overtuigingskracht
Bij overtuigend communiceren gaat het er niet om de luidste te zijn, maar wel om het duidelijk overbrengen van je boodschap. Weten wanneer je wel en wanneer je niet moet spreken, is een soft skill op zich. Deze vaardigheid is bepalend voor het succes in veel situaties: van het pitchen van een idee bij een klant of het enthousiast krijgen van collega’s voor een nieuw idee.
- algemene communicatieve vaardigheden
Weten hoe je iemand formeel aanspreekt, maar ook hoe je ‘small talkt’ tijdens de middagpauze: het zijn vaak dit soort ongeschreven regels die bepalen of iemand goed in een team past.
2. besluitvaardigheid & probleemoplossend vermogen
De knoop doorhakken, ‘out of the box’ denken, doortastend optreden en niet in paniek raken: dit zijn de vaardigheden die ervoor zorgen dat jij je medewerkers de verantwoordelijkheid kunt geven om de juiste beslissingen te nemen als de situatie daar om vraagt. In de praktijk herken je dit talent aan deze vaardigheden:
- proactief zijn
Iemand met een proactieve instelling neemt initiatief, anticipeert op mogelijke problemen en neemt verantwoordelijkheid zonder dat daar om gevraagd wordt. Proactiviteit is een mindset.
- oplossingsgericht denken
Oplossingsgericht denken is het denken in mogelijkheden door te kijken naar de positieve kenmerken van een situatie. Iemand die oplossingsgericht denkt, kijkt niet zozeer naar het probleem, maar meer naar de gewenste situatie en hoe die te bereiken is.
- creativiteit
Wie origineel en inventief uit de hoek kan komen, heeft vaak een streepje voor. Veel problemen zijn niet op te lossen met een standaardaanpak, en zeker als het gaat om het laten groeien van je bedrijf is ‘out of the box’-denken van fundamenteel belang.
- kritisch inzicht
Iemand die niet klakkeloos de instructies van het management volgt en de gang van zaken ter discussie durft te stellen, kan soms lastig zijn, maar je hebt wel iemand in huis die je organisatie scherp houdt.
- stressbestendigheid
Stressbestendigheid is een combinatie van zelfverzekerdheid en doorzettingsvermogen. Wie zich comfortabel voelt in zijn of haar rol en een bepaalde expertise heeft opgebouwd zal ook in spannende situaties weten wat te doen.
3. teamwork & samenwerken
Het gaat niet alleen om de bereidheid tot samenwerking maar iemand moet een goede samenwerking ook kunnen initiëren. Het doel is om in je bedrijf geen kennis-eilandjes meer te hebben, maar een organisatie te creëren die op alle niveaus en binnen alle specialismen verbonden is. Dat vraagt om een brede en open blik, en om medewerkers die kunnen samenwerken met alle ‘soorten’ mensen. Dit zijn de skills die daarvoor nodig zijn:
- emotionele intelligentie (EQ)
Mensen met een hoog EQ zijn goed in het (h)erkennen van emoties van anderen. Ook kunnen deze mensen hun eigen emoties goed ‘in check’ houden: ze zullen bijvoorbeeld niet snel uit de bocht vliegen of hun geduld verliezen.
- netwerken
Netwerken is veel meer dan visitekaartjes uitdelen op events. Het gaat er om dat je ook interesse toont in dingen die niets met het werk te maken hebben en moeite doet om collega’s, managers en klanten écht te leren kennen (en andersom).
- verantwoordelijkheidsbesef
Medewerkers die verantwoordelijkheidszin hebben, doen wat ze beloven, nemen deadlines serieus en zoeken zelf eerst naar een oplossing voordat ze bij hun leidinggevende aankloppen. Ook essentieel: ze durven hun fouten toe te geven en ook verantwoordelijkheid te nemen als het even wat minder goed gaat.
- open mindedness
Deze soft skill sluit nauw aan bij ‘goed kunnen luisteren’. Medewerkers met een open mind respecteren de inbreng van anderen en durven hun overtuigingen ter discussie te stellen.
- conflicthantering
Mensen die zich bedreigd voelen, kunnen in hun schulp kruipen of juist om zich heen gaan slaan. Medewerkers die het evenwicht weten te vinden tussen sterk in je schoenen staan en de kalmte bewaren, behouden hun professionaliteit - en dat is de beste tactiek als er sprake is van een conflict.
4. effectiviteit
De grens tussen hard en soft skills op dit gebied is vaag: effectief met je tijd en werk omgaan is iets wat mensen zeker kunnen leren, maar aanleg is wel een goed startpunt. Dit zijn de skills die belangrijk zijn:
- time management
Mensen die meester over hun eigen tijd zijn, kunnen prioriteiten stellen, respecteren deadlines en verliezen de controle over hun agenda niet. Ook kunnen ze productief vanuit huis werken en zijn ze in staat een goede balans te vinden tussen hun werk en hun privéleven.
- klantgerichtheid
Deze soft skill wordt steeds belangrijker in de strijd om de klant, dus wil je medewerkers die zorgen voor een positieve user experience. Essentieel daarbij is dat iemand kan denken vanuit het perspectief van de klant en dat kan linken aan het belang van de organisatie.
- leergierigheid
Nieuwe skills moeten ontwikkelen, met nieuwe tools moeten leren werken of jezelf nieuwe processen eigen moeten maken: dit is wat je medewerkers moeten kunnen om mee te bewegen met de ontwikkelingen van je organisatie. Mensen die de juiste ‘growth mindset’ hebben, staan hiervoor open en investeren graag tijd en moeite in hun eigen professionele ontwikkeling.
- resultaatgerichtheid
Hoe hard iemand ook werkt: het zijn de resultaten die tellen. Medewerkers die zich niet laten afschrikken door hoge doelen, kansen grijpen om te laten zien dat ze goed bezig zijn, willen leren van fouten en altijd naar beter streven, hebben de juiste instelling om voor het resultaat te gaan.
5. personal skills
Soft skills zijn in tegenstelling tot hard skills (meetbare, functionele of technische vaardigheden die je kunt aanleren) gebaseerd op persoonlijke eigenschappen. Deze kenmerken horen bij iemands karakter en ze helpen jou, als werkgever, te beoordelen of iemand de juiste persoon is voor de functie. Denk aan:
- wendbaarheid
Dit zegt iets over de mate waarin iemand zich kan aanpassen aan veranderende omstandigheden, maar ook over veerkracht: leren van je fouten en niet bij de pakken neer blijven zitten na een tegenslag. Dat vergt moed: niets is soft aan deze skill.
- gedrevenheid
Kijk of iemand doelen voor zichzelf stelt, daar voluit voor gaat en de lat steeds hoger legt. Mensen die op een goede manier gedreven zijn, zijn niet te snel tevreden maar ook niet perfectionistisch.
- assertiviteit
Assertiviteit betekent vechten voor waar je in gelooft, zonder anderen te kwetsen. Assertieve medewerkers komen met onderbouwde argumenten, kunnen ‘nee’ zeggen als het moet en staan sterker in hun schoenen als het een keer wat minder goed gaat.
- positieve instelling
Medewerkers met een positieve instelling raken niet snel van de wijs door tegenslagen. Ze zetten zich elke dag met een glimlach in voor je organisatie en voor de mensen om hen heen. Misschien wel de belangrijkste soft skill van allemaal.
meer weten?
Lees dan ook de blog de top 10 skills voor 2025: dit zijn ze en download onze paper focus op groeikracht.
