zij-instroom onderwijs.

hoe werkt zij-instroom in het onderwijs?

Zij-instromen houdt in dat je vanuit een ander beroep de overstap maakt naar het onderwijs. Als zij-instromer ga je voor de klas en breng je de praktijk naar het klaslokaal.

Er zijn meerdere manieren om zij-instromer te worden. De weg die jij moet afleggen om zij-instromer te worden, hangt onder anderen af van je vooropleiding en in welk type onderwijs je graag wilt werken. Wil je werken in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs of het mbo? Dan heb je een afgeronde hbo-opleiding of een universitair diploma nodig. Wil je les gaan geven in een beroepsgericht profiel op een middelbare school, zoals ICT of techniek, dan is een vakdiploma op mbo 3 of 4-niveau een vereiste. Tot slot, wordt er ook gekeken of je voldoende maatschappelijke ervaring en beroepservaring hebt en moet je een VOG hebben.

en dan?

De eerste stap om zij-instromer te worden, is het zoeken naar een school(bestuur) waar je aan de slag kunt gaan. Deze school gaat vervolgens samen met jou kijken of je gelijk voor de klas kunt staan en of je ondertussen binnen twee jaar je lesbevoegdheid kunt halen. Dit heet een geschiktheidsonderzoek. De school vraagt dit onderzoek aan bij de lerarenopleiding. Vervolgens sluit je met de school een begeleidingsovereenkomst af. Hierin spreek je met de school af dat je twee jaar als leraar lesgeeft en zelf scholing volgt. De school en de lerarenopleiding begeleiden je tijdens het hele traject. Binnen twee jaar leg je een bekwaamheidsonderzoek af. Als je slaagt krijgt je een getuigschrift. Dit getuigschrift is geen bachelor diploma. Wel ben je hiermee volledig bevoegd als groepsleerkracht (po) of als vakleerkracht (vo).

mag je niet direct voor de klas?

Blijkt uit het geschiktheidsonderzoek dat je niet direct voor de klas mag? Dan kun je er voor kiezen om je bevoegdheid via een deeltijdopleiding of via een Pedagogisch Didactisch Getuigschrift (PDG) te halen. In overleg met de lerarenopleiding kijk jij welke manier het beste bij je past en of je voor bepaalde onderdelen een vrijstelling kunt krijgen.

Heb je een bachelor-diploma die aansluit op een schoolvak? Dan kun je een zogenoemde kortere kopopleiding volgen. Daarmee zet je een ‘kop’ op je studie, zodat je een tweedegraads lesbevoegdheid hebt. Zo’n éénjarige opleiding bereidt je voor op het leraarsvak en richt zich op didactische en onderwijskundige vaardigheden. Je kan niet zomaar na elke studie een kopopleiding voor elk vak volgen. Met de hbo-bachelor Commerciële Economie kun je bijvoorbeeld de kopopleiding leraar Marketing volgen, of met wo-bachelor Biomedische Wetenschappen stroom je door naar de kopopleiding leraar Biologie.

hybride docent worden: lesgeven naast je huidige baan

Wil je lesgeven naast je huidige baan? Dan kun je hybride docent worden. Een hybride docent geeft naast zijn huidige baan een aantal uur les in de week in een vak waarvoor hij of zij bekwaam is. Zoals een techneut die techniekles geeft of een verpleegster die lesgeeft in verpleegkunde of verzorging. Maar ook een jurist, een econoom of HR medewerker die lesgeeft in het betreffende vak in het voortgezet onderwijs of op het mbo of hbo. Daarnaast zijn er ook voorbeelden van architecten die wiskunde geven, ontwerpers van games die ICT lessen verzorgen en journalisten die Nederlands geven.

Het ministerie van OC&W heeft sinds kort bepaald dat wie niet meer dan 6 uur per week lesgeeft, geen onderwijsbevoegdheid nodig heeft. Met voorbereidingstijd van je lessen kun je dan maximaal een contract van 0,2 fte krijgen. Wel geef je dan les onder begeleiding van een docent met een bevoegdheid. Wie meer uur per week wil lesgeven, moet zelf binnen 2 jaar een bevoegdheid halen. Tijdens deze opleiding mag je ook zelf lesgeven onder begeleiding van een bevoegd docent. De school waar je les wil geven, kan daarbij helpen.

5 tips om zij-instromer in het onderwijs te worden

Loop je al langer rond met de gedachte dat zij-instromer of hybride docent worden een mooie vervolgstap kan zijn in je loopbaan? Zijn er al vaker mensen die tegen je gezegd hebben dat je eens moet gaan nadenken om over te stappen naar het onderwijs? Wil je graag een bijdrage leveren aan de talentontwikkeling van jongeren? Ben je toe aan een nieuwe uitdaging waarin werken met en voor kinderen/jongeren centraal staat? Kortom: wil je weten of het onderwijs voor jou een goede vervolgstap is maar heb je nog geen antwoord op de vraag of de sector en het beroep bij je past?  Gebruik dan de tijd om je goed te oriënteren op de sector. Want je kiest niet alleen voor een andere inhoudelijke baan waar jongeren centraal staan, maar je kiest ook voor een andere werkgever, een andere cultuur, een ander team van collega's en een andere leidinggevende en organisatie. Allemaal onderwerpen die belangrijk zijn bij de keuze van de baan die het beste bij jou past.

Om je vast wat meer op weg te helpen, geven we je hier 6 tips:

1. Kijk op websites als www.hybridedocent.nl, www.onderwijsloket.nl of www.werkeninhetonderwijs.nl van de Rijksoverheid. Daar staan veel praktische tips en antwoord op de vragen welke vooropleiding, competenties, vaardigheden en interesses je daarbij helpen. Maar ook wat je kunt verdienen in het onderwijs en wat de fiscale en financiële gevolgen zijn als je twee werkgevers hebt (hybride docent). Daarnaast kun je deze online zelftest doen, om te onderzoeken of een overstap naar het onderwijs iets voor jou is.
2. Ga een dagje meelopen met een docent of leerkracht uit je eigen netwerk; een vriend, buurman, familie, kennis, teamgenoot etc. Ken je niemand? Bel dan zelf een school die je kent en vraag aan de (con)rector of je een dagje kunt meelopen en achter in de klas mag zitten
3. Word je enthousiast van het meelopen en wil je een volgende stap maken? Kijk dan eens naar Meester Rembrandt. Via dit platform kun je een gastles in het onderwijs geven over een onderwerp dat bij jou past. Bijvoorbeeld door een gastles te geven over jouw werk; wat je doet en hoe je daar gekomen bent. Jongeren vinden dat altijd interessant! 
4. Ga in gesprek met je huidige werkgever en kijk wat de mogelijkheden zijn om jou te helpen met overstappen naar het onderwijs
5. Herhaal punt 2 en 3 maar dan op een andere school; een andere leeftijdsgroep jongeren, een ander type onderwijs. Vul ook de checklist ‘word leraar’ in van werkeninhetonderwijs.nl en ontdek wat voor jou de beste route is om zij-instromer of hybride docent te worden.